Ngọc điểm – Rhynchostylis (rink-oh-STY-lis) viết tắt Rhy.
Trong chuyến thăm Java vào khoảng cuối thập niên 1800, Carl Blume một nhà thảo mộc học người Đức tại Hòa lan đã tìm thấy loài hoa tuyệt đẹp này. Thoạt tiên cây lan được xếp vào loài Sacolabium và sau đó chuyển sang Rhynchostylis. Tên này dùng theo tiếng La tinh gồm 2 chữ Rhynchos = beak = mỏ và chữ stylos = pillar = cột trụ, để tả theo hình hình dáng của trụ hoa.
Giò lan đuôi chồn - ngọc điểm Sapa.
Rhynchostylis là một loài hoa gồm có 4 giống: Rhynchostylis coelestis, Rhynchostylis gigantea, Rhynchostylis retusa mọc khắp Đông nam á từ Lào, Việt nam, Cao miên, Thái la, Mã lai ... riêng giống Rhynchostylis violacea chỉ mọc ở Philippin. Mặc dù ngôn ngữ khác nhau, nhưng dân chúng mọi sứ đều có chung một ý nghĩ gọi là lan đuôi cáo (fox tail orchid).
Lan đuôi cáo - Sapa - Lào cai.
1. Rhynchostylis gigantea: THường được gọi là lan đuôi chồn, lan me ( vì thường mọc trên cây me tại Sài gòn) Văn vẻ hơn gọi là Ngọc điểm vì hoa mày trắng hồng có những chấm tím đỏ, hay Ngọc điểm đai châu = chuỗi hạt châu mà người bình dân gọi trại ra là tai trâu. Cây lan này lá lớn, chùm hoa cong và dài chừng 20cm, hoa to ngang chừng 3cm, thơm ngát và có khi cả tháng mới tàn, hơn nữa lại nở vào mùa xuân cho nên có tên gọi là Nghinh xuân. Giống lan này mọc suốt từ nam ra bắc cho nên chúng ta thu7o72ngtha61y ở khắp nơi trên đất VIệt nam. Hiện nay gióng này có 4 màu: hồng chấm tím, trắng tuyền, đỏ thẫm, và đỏ khoang trắng. Hai mày sau được nhập từ Thái lan.
2. Rhynchostylis retusa hay NGọc điểm đuôi cáo, có lẽ nên gọi là Ngọc điểm vỹ hồ cho thanh lịch hơn. Cây lan này lá nhỏ, cứng hơn và dài hơn lá cây Ngọc điểm đai châu, hoa nhỏ hơn ( chỉ chừng 2cm) chùm hoa buông thõng xuống nhưng dài có khi đến 60cm. Giống lan này thường sống trên cao độ 1500m, cho nên chỉ thấy ở Yên bái, Hòa Bình, Sapa-Lào cai, và cao nguyên Lâm đồng, Đà lạt hay Kontum,Pleiku.
3. Rhynchostylis coelestis: Ngọc điểm Hải âu. Chùm hoa lên thẳng dài chừng 20 cm, hoa nhỏ chừng 2cm, màu xanh dương khác hẳn hai loài hoa kể trên. Cây lan này chỉ mọc ở LÂm đồng, Đà lạt.
4. Rhynchostylis violacea: Rất dễ nhầm lẫn với Rhynchostylis retusa. Sự khác biệt duy nhất là cánh hoa Rhy viacea toàn một này tím nhạt còn Rhy retusa có những chấm.
CÁCH TRỒNG
Cách trồng Rhynchotylis cũng gần giống như Aerides, Arachnis, Ascocentrum, Renanthera hay Vanda. - Ánh sáng: Chỉ cần ánh sáng cao hơn Cattleya một chút, chứ không cần nhiều ánh sáng như Van da, nghĩa là 60-70% là đủ. - Nhiệt độ: Nhiệt độ thích hợp từ 60-90 độ F, tức là khoảng 15.5-32.2 độ C. Lan có thể chịu nóng tới 100 độ F hay 37.8 độ C, nhưng cần tăng gió và độ ẩm. Không nên để nhiệt độ suống sưới 19 độ C. - Độ ẩm: Lan ưa ẩm độ cao từ 50-60 % trở lên nếu độ ẩm quá thấp, cây sẽ còi cọc không lớn được. - Tưới nước bón phân: Vào mùa hè cần tưới và bón nhiều khi thấy đầu rễ bắt đầu mọc ra, nhưng không cần bón phân nhiều như Vanda. Pha 1/4 hay 1/2 thìa cafe phân 20-20-20 vào 4 lít nước bón quanh năm, hay 30-10-10 vào mùa xuân và hè rồi đổi sang 10-30-20 vào mùa thu. Bới tưới, bón phân vào mùa đông nhất là vào thời kỳ nghỉ ngơi. Sau khi hoa tàn và lan cần phải có một thời khô và lạnh( rest period), nếu tưới nhiều cây sẽ không ra hoa. -Thay chậu: Nếu trồng trong chậu, cần phải thay chậu khi vỏ cây đã mục. Vỏ cây hay than phải là thứ lớn hơn khoảng 3-4cm, trồng trong chậu đất tốt hơn là chậu nhựa. Nếu rễ quá dài, ngâm cây vào nước chừng 1 giờ cho rễ mềm ra. Bỏ cây vào trong chậu rồi xoay vòng tròn, rễ cây sẽ quấn quanh theo lòng chậu, sau đó sẽ bỏ than hay rễ cây cào. Nếu buộc vào khúc cây hay trồng trong giỏ gỗ thì không cần phải thay giỏ hay khúc cây. Trồng cách này không sợ thối rễ nhưng phải tưới thường xuyên hơn, vào mùa hè phải tưới hàng ngày. Do đó mỗi tháng một lần bên ngâm vào nước có pha Epson salt( một thìa súp cho một gallon nước) để xả hết chất muối đọng và cho nước ngấm vào trong khúc cây. Khi mua về, nếu là trơ rễ ( bare root) nên ngâm vào nước với công thức: + Một thìa sup đường. + Một thìa cà phê phân bón 30-10-10. + 10 giọt superthrive hay một viên thuốc ngừa thai. + 8 lit nước. Khuấy cho đều, ngâm cây trong bốn giờ, lấy ra để cho ngấm nước. Ngâm bốn giờ nữa rồi để khô qua đêm. Ngày hôm sau sẽ tái tục trong một tuần lễ, cây sẽ không bị khô kiệt, và mau mọc rễ. Theo: hoalanvietnam.org
Nhận xét
Đăng nhận xét