- Hybrids A-Z
- A
- B
- c
- D
- daddy girls
-
- david dream
-
- Dayanum
-
- devon lil
-
- Devon Parish
-
- Devon Parish Cross Janis Lyne emily
- devon parish cross last tango
-
- Devon Parish cross Saranjean Peach
- devonianum
- Doo Woop MiMi
- doo woop mimi dark eye
- Dorothy Stockstill forgoten fruite
- Dr Baker ‘Hyacinth’
- Dr Len (Ruby sunset)
- Dr Len geyserland
- Dragon Eye
- E
- F
- G
- H
- I
- j
- k
- l
- m
- n
- o
- p
- q
- r
- s
- t
- u
- v
- w
- x
- y
- z
- A
 |
 |
 |
 |
 |
|---|---|---|---|---|
| Cymbidium aloifolium |
Cymbidium atropurpureum |
Cymbidium bicolor subsp. obtusum |
Cymbidium bicolor subsp. pubescens |
Cymbidium canaliculatum |
 |
 |
 |
 |
 |
|---|---|---|---|---|
| Cymbidium chloranthum |
Cymbidium elegans | Cymbidium erythraeum |
Cymbidium erythrostylum |
Cymbidium faberi |
 |
 |
 |
 |
 |
|---|---|---|---|---|
| Cymbidium finlaysonianum |
Cymbidium floribundum |
Cymbidium insigne | Cymbidium insigne forma album |
Cymbidium iridioides |
 |
 |
 |
 |
 |
|---|---|---|---|---|
| Cymbidium lowianum |
Cymbidium madidum |
Cymbidium maguanense |
Cymbidium mastersii |
Cymbidium quibeiense |
 |
 |
 |
 |
 |
|---|---|---|---|---|
| Cymbidium sanderae |
Cymbidium tigrinum |
Cymbidium tortisepalum |
Cymbidium tortisepalum var. longibracteatum |
Cymbidium tracyanum |
 |
|---|
| Cymbidium wadae |
Trước năm 1930, nước Mỹ không có nhiều giống lan và cũng không có nhiều người thích chơi lan hay vườn lan. Nói riêng về California thì chỉ có 2-3 vườn lan ở Oakland và San Francisco, nhưng chỉ dùng cho kỹ nghệ cắt bông, chớ không có bán cây. Lúc bấy giờ các vườn lan chỉ có Cát lan (cattleya) hay Thổ lan (cymbidium) nhưng cũng không có nhiều giống lan hay hoa đẹp , những giống này được nhập cảng từ Anh Quốc.
Anh Quốc là nơi nghiên cứu và lưu trữ hồ sơ những loài thảo mộc hay bông hoa, tất cả tên tuổi của những loài thào mộc hay bông hoa đều được đăng ký và lưu trữ ở Anh Quốc. Sau năm 1930 thổ lan mới được nhập cảng vào nước Mỹ nhưng rất giới han. Lúc bấy giờ thổ lan rất đắt giá, giá tính từng củ một, dù củ không có lá, hay củ có lá giá cả cũng không khác biệt bao nhiêu. Có nhiều loại, một củ với giá có thể tới $800 đô la, vào thời đó $800 đô la mua được một chiếc xe hơi mới tinh. Một cây thổ lan tên Cym. rosanna ‘pinkie’ được bán đấu giá $2,500 đô la và có người mua với giá $2,600 đô la.
Nhưng khi thế chiến thứ II bắt đầu, tất cả nhiên liệu chỉ dành cho chiến tranh, cho nên các vườn lan ở Anh Quốc không còn nhiên liệu để sưởi ấm cho lan vào mùa đông nữa. Vì không muốn mất những loại thổ lan đã gây giống nhiều năm, nên họ phải xuất ra nước ngoài, trong đó có cả nước Mỹ.
[Image]Thổ lan là một loại hoa lan khá phổ thông, vì hội đủ điều kiện: có nhiều hoa, to đẹp, đủ màu sắc và lâu bền, rất thông dụng cho việc trang trí trưng bày. Hiện giờ nước Mỹ có nhiều vườn thổ lan dùng cho kỹ nghệ cắt bông như Gallup & Tripping ở Santa Barbara nhưng cũng phải nhập hàng triệu đô la mỗi năm từ các nước Âu Châu và Á châu để cung ứng cho thị trường trong nước.
Việt Nam chúng ta có trên 20 giống thổ lan rừng và có vài loại đặc hữu, nghĩa là chỉ có mọc riêng ở Việt Nam đó là những cây: Cym.banaence, Cym. erythrostytum, Cym. schroederi, Cym. sanderae.
Những cây thổ lan mọc ở núi rừng Việt Nam như sau:
Cym. aloifolium (Lộ Hồi)
Cym. Atropurpuoum Cym. banaense
Cym. cyperifolium (Thanh Lan)
Cym. giganteum Cym. lowianum
Cym. dayanum (Ngọc Bích)
Cym. lancifolium
Cym. schroedri
Cym. bicolor (Nhị Sắc)
Cym. insigne (Hồng Kiếm)
Cym. ewardi
Cym. sanderae (Hồng Lan)
Cym. sinense (Mạc Lan)
Cym. ensifolium (Thanh Ngọc)
Cym. iridioides (Hồng Hoàng)
Cym. Erythrostylum (Bạc Lan)
Cym. finlaysonianum (Hoàng Kiếm)
Cym. devonianum (Gấm Ngũ Hổ)
Cym. hookertianum/grandiforum
cymbidium tiger tail
Cymbidium aloifolium (L.) Sw. 1799
aloifolium
aloifolium x finlaysoniamum = Hanalei
aloifolium x iansonii(lowianum) = Faunus
aloifolium x parishii (sanderae) = Hugh Gordon
aloifolium x canaliculatum = Kintoki
(alifolium) simulansx canaliculatum = Alcor
aloifolium x bicolor = Burma Star
aliofolium x canaliculatum= Penguin
aloifolium x ensifolium = Ma-Rid
aloifolium x goeringii = Suzuka Pass
aliofolium x tracyanum = Mona
Cymbidium aloifolium var album
Cymbidium atropurpureum (lan kiếm treo.Trần Hợp)
Cym. bicolor (Nhị Sắc)
Cym. dayanum (Ngọc Bích)
canaliculatum x dayanum = Bungy Jumper
chloranthum x dayanum = Uthong
elegans x dayanum = Elsimon
ensifolium x dayanum = Koh-Hou
erythrostylum x dayanum = Osborn
finlaysonianum x dayanum = Tavoy
floribundum x dayanum = Doctor Chang-Chin
insigne x dayanum = Solar Flare
tracyanum x dayanum = Akaka Falls
Cym. dayanum 'Red' (2).jpg
Cymbidium dayanum - Kundasang War
Cymbidium dayanum var. alba
Cym. devonianum (Gấm Ngũ Hổ)
Cymbidium finlaysonianum Lindl. 1833.
| Family | Orchidaceae |
| Subfamily | Epidendroideae |
| Tribe | Cymbidieae |
| Subtribe | Cyrtopodiinae |
| Scientific name | Cymbidium finlaysonianum Wallich ex Lindley |
| Synonyms | Cymbidium tricolor Miquel; Cymbidium wallichii Lindley |
| Distribution | Philippines, Vietnam, Thailand, Cambodia, Malaysia, Singapore, Indonesia, Myanmar |
| Reference | Cymbidium finlaysonianum Wall. ex Lindl. 1833 |
| Cymbidium finlaysonianum Wall. ex Lindl. | |
| Cymbidium finlaysonianum Lindl. |
Cym. lancifolium
Cymbidium Cherry Blossom
cymbidium tiger tail
cymbidium last tango
Cymbidium Sarahjean Ice cascade
Cymbidium Kiwi Baron 'New Horizon'
Cymbidium Ruby Valley 'Emperor'
Góp vui vài tấm
Thổ lan có hai loại: hoa lớn (standard) và hoa nhỏ (miniature) sau này những nghệ nhân đã ghép ra một loại là hoa vừa (novelty) được ghép từ hoa lớn với hoa nhỏ, và những loại hoa rũ buông thõng (pendulous) được ghép ra hầu hết từ giống thổ lan Gấm Ngũ Hổ (devonianum) hay cây Lộ Hồi (aloifolium).
Hình dáng thổ lan đều giống nhau, lá dài, bẹ củ, dò hoa mộc ở dưới gốc lên, nhiều giống một củ ra hai dò hoa hay nhiều hơn, và có loại ra dò hoa hai năm liên tiếp cùng một củ, những loại đó thường được ghép với giống Cym. suave hay Cym. madidum, hai giống này từ Úc Châu, như cây Hà Bui 90% được ra hoa hai năm liên tiếp cùng một củ.
Đa số thổ lan nở hoa vào mùa đông, xuân, nhưng sau này có nhiều loại được làm ra nở hoa vào mùa hè hoặc cuối hè, những loại này được làm ra để cung ứng cho thị trường Nam Mỹ, Á Châu và cũng được trồng ở Texas, Flolida, loại này cũng trồng được ở miền nam Việt Nam, nếu những nơi đó hội được điều kiện nhiệt độ ban ngày 90-95°F (hay 32-35°C), ban đêm 70-75°F (hay 21-23°C).
CÁCH TRỒNG
Cym. Erythrostylum (Bạc Lan)
Nhiệt Độ
Thổ lan cần nhiệt độ thay đổi ngày nóng, đêm lạnh .ban ngày 80-90°F (27-32°C ) ban đêm 50-60°F (10-15°C). Thổ lan có thể chịu nóng tới 100°F và lạnh tới 30°F miễn là không đóng băng, ngoài ra nếu không có sự cách biệt giữa ngày và đêm tối thiểu từ 15°F cho đến 20°F (13-16°C), hầu như thổ lan sẽ không ra hoa.
Ánh Sáng
Thổ lan cần nhiều ánh nắng, nhưng phải che lưới để phòng bị cháy lá. Nhiều ánh sáng sẽ dễ ra hoa, có nhiều hoa hơn và mầu sắc sẽ trung thực hơn, thiếu ánh sáng sẽ làm cho hoa nhạt đi. Không thể nuôi thổ lan ở trong nhà hoặc ở những nơi rợp mát. Thổ lan vẫn ra hoa không cần phân bón, nếu đầy đủ ánh sáng, nhưng nếu có phân bón thì sẽ có nhiều hoa hơn. Thật ra ánh sáng mới là thức ăn chính cho cây cỏ bông hoa, còn phân bón chỉ là thuốc bổ mà thôi.
Ẩm Độ
Thổ lan cần độ ẩm từ 40-70%, mùa hè cần tưới nước xuống đất hay phun sương vào buổi sáng hay chiều để tăng thêm độ ẩm.
Tưới Nước
Thổ lan cần tưới nước mỗi tuần một lần, nhưng mùa hè cần tưới nhiều hơn, có thể tưới 2-3 lần tùy theo địa phương, không nên để cây bị thiếu nước lúc cây đang phát triển, khi cây đã ngưng tăng trưởng bớt tưới nước, nhưng đừng để cây bị khô rễ, sẽ làm cho cây bị khựng lại, và có thể sẽ không ra hoa.
Bón Phân
Khi mùa phát triển cho cây con, cần bón phân 30-10-10 mỗi tuần một lần, chỉ dùng ¼ của công thức của nhà chế tạo. Thí dụ công thức dùng 1 tsp cho một gallon nước thì dùng ¼ tsp cho một gallon nước, để tránh cây khỏi bị cháy lá. Khi cuối tháng 8 dùng phân bón 6-30-30 hay 10-52-10, cuối tháng 11 ngưng tưới phân, chỉ tưới nước thường, tưới thêm phân sẽ làm cho nụ hoa bị nóng có thể bị rụng hay bị có tật.
Thay Chậu
Trung bình 2-3 năm nên thay chậu một lần - nếu trồng bằng vỏ thông, 4-5 năm một lần - nếu trồng bằng vỏ dừa.
Trồng thổ lan bằng:
Vỏ thông vừa ½” (medium grade) 4 phần vỏ thông, 1 phần perlite
Vỏ thông lớn ¾” (large grade) 4 phần vỏ thông, 1 phần perlite
Vỏ dừa vừa ½” (medium grade) 4 phần vỏ dừa, 1 phần perlite
Vỏ dừa lớn ¾” (large grade) 4 phần vỏ dừa, 1 phần perlite
Trước khi thay chậu hay chia cây, nên ngâm các vật liệu trong nước nhiều giờ, không nên dùng potting soil (đất) tuy gọi là thổ lan nhưng không nên trồng với đất hay dưới đất, vì dễ bị ứ nước sẽ dễ bị thối rễ.
Khi dùng vỏ dừa nên ngâm cho thật kỹ, khi nào không còn thấy đậm như nước trà nữa thì dùng sẽ tốt hơn.
Không nên để hoa tàn hết trên cành, nếu còn khoảng 2-3 nụ thì nên cắt xuống rồi cắm vào trong những bình hoa, nếu để tàn hết trên cành sẽ làm cho cây yếu đi, sẽ khó ra hoa cho mùa tới.
Sau khi hoa tàn là thời gian tốt nhất để thay châu hay chia cây, cắt bỏ rễ khoảng 2-3” inch từ đáy chậu, lấy hết vật liệu cũ ra, cắt bỏ những củ già không có lá (back bulb) và tỉa bỏ những rễ chết. Khi tách ra làm nhiều phần, nên giữ tối thiểu 3-5 nhánh, những củ già không lá, rửa sạch để cho ráo nước rồi bỏ vào bao nylon, buộc miệng kín lại rồi để vào chỗ rợp mát, khi nào củ mọc mầm và rễ rồi sẻ trồng lại.
Khi trồng, lựa chậu đủ chỗ cho lan mọc trong 2-3 năm, cách mép chậu khoảng 2-3” inch, đặt củ già gần mép chậu, để ý hướng cây mọc, chừa cho chỗ mầm non mọc lên, bỏ vỏ cây hay vỏ dừa vào rồi nén cho thật chặt, tưới B1 pha 1 thìa súp cho 1 gallon nước, xong rồi để vào chỗ rợp mát 2-3 tuần mới tưới.
theo PHẠM CƯỜNG
Nhận xét
Đăng nhận xét